بررسی شاخص‌های تغذیه‌ای گیاه ذرت (Zea mays L.) تلقیح شده با کودهای میکروبی فسفاته حاوی باکتریهای حل‌کننده فسفات مقاوم به دما

سابقه و هدف: یکی از کودهای میکروبی مهم کود میکروبی فسفاته میباشد و ممکن است به صورت پودری یا گرانوله تهیه شود که در فرایند گرانول‌سازی، بایستی پس از اختلاط اجزاء تشکیل‌دهنده، از حرارت ملایم (40-50 درجه سلسیوس) جهت خشک نمودن کود تولیدی استفاده شود، چنین شرایطی باعث از بین رفتن باکتریهای افزوده شده به بستر خواهد شد. استفاده از باکتریهای حل‌کننده فسفات مقاوم به دما در کودهای میکروبی فسفاته گرانوله یکی از راهکارهای غلبه بر محدودیت‌ تولید این نوع کودها می‌باشد. مواد و روشها: در این تحقیق کارایی و اثربخشی کودهای میکروبی فسفاته تهیه شده از دو باکتری حل‌کننده فسفات مقاوم به دما (باکتری‌هایRPS9 و RPS7) و یک باکتری غیرمقاوم به دما (PS4) بر بستر پایه ﺧﺎک ﻓﺴﻔﺎت (45 ﮔﺮم) + ﮔﻮﮔﺮد (15ﮔﺮم) + باگاس (30 ﮔﺮم) بر گیاه ذرت رقم سینگل‌گراس 704 مورد ارزیابی قرار گرفت. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی در مجموع با لحاظ نمودن 7 تیمار آزمایشی در 3 تکرار به انجام رسید که شامل تیمارهای شاهد منفی (بدون کود میکروبی و کود سوپرفسفات)، شاهد مثبت (کود سوپرفسفات تریپل بر اساس آزمون خاک و در دو سطح 50% و 100%)، بستر میکروبی (بدون افزودن باکتری) و کود میکروبی فسفاته مربوط به هر 3 باکتری (PS4 ، RPS9 و RPS7) بود. آبیاری گلدانها نیز از طریق توزین در FC8/0 انجام پذیرفت. یافته‌ها: نتایج به دست آمده از آزمایشات گلخانه‌ای نشان داد که کاربرد کودهای میکروبی فسفاته در گیاه ذرت رقم سینگل‌کراس 704، بر وزن تر و خشک ریشه و بخش هوایی، مقدار و جذب فسفر، پتاسیم، آهن و روی بخش ریشه و بخش هوایی، تاثیر کاملا معنی‌داری دارد. تیمار کود میکروبیPS4 دارای بالاترین مقدار جذب فسفر بوده و از این نظر با تیمارهای شیمیایی SPT (100% و 50%) در یک گروه قرار گرفت و موجب افزایش میزان جذب فسفر به میزان 07/25% نسبت به شاهد کنترل منفی و 49/23% نسبت به شاهد بدون بستر (No Carrier) شد. در پارامتر پتاسیم گیاه نیز تیمار کود SPT (100%) و تیمار میکروبیPS4 دارای بیشترین مقدار جذب پتاسیم بترتیب با میانگین 685/585 و 343/511 (mg/plant) بودند. تیمارهای میکروبیPS4 و RPS9 در تامین فسفر و پتاسیم گیاه ذرت بخوبی تیمار شیمیایی سوپرفسفات تریپل عمل کردند. در پارامتر آهن تیمار کود میکروبی RPS9 و در پارامتر Zn تیمار کود میکروبی RPS7 دارای بالاترین عملکرد بودند. نتیجه گیری: تلقیح کودهای میکروبی حاوی باکتریهای محرک رشد گیاه کلنیزاسیون این باکتریها را در ریزوسفر گیاه به دنبال داشته است و شاهد اثرات افزایشی پارامترهای اندازه‌گیری شده بودیم. تیمار باکتریایی PS4 عملکرد مشابه تیمار سوپرفسفات تریپل 100% و تیمار RPS9 مشابه سوپرفسفات تریپل 50% داشتند. RPS7دارای عملکرد پایین‌تری بود. از میان دو جدایه مقاوم به دما که به تازگی جداسازی شده‌اند و هر دو متعلق به گونه Pantoea agglomerans هستند به نظر استفاده از RPS9 برای این منظور امیدبخش‌تر باشد.